MEI '68

De sfeer van de jaren 60

Mei ’68 betekende in Parijs een maand lang massale betogingen, spontane stakingen, brandende barricades en hevige straatgevechten. De protesten breidden zich uit over heel Frankrijk en zouden uitmonden in een algemene staking die het land bijna op de knieën kreeg. De regering schreef nieuwe verkiezingen uit: die zouden uiteindelijk leiden tot een klinkende overwinning van de conservatieve president Charles de Gaulle. Maar er was wel iets veranderd in de maatschappelijke verhoudingen.

En niet alleen in Frankrijk: mei ’68 werd het symbool voor de wereldwijde opstand van jongeren in Westerse landen tegen de oude vastgeroeste gezagsinstanties. Die nam de meest diverse vormen aan. Er kwam een aparte jongerencultuur, met een eigen haardracht, eigen muziek, en een eigen kledingstijl. Er was de seksuele revolutie met de roep om vrije liefde, het recht om naakt te zijn, en de opkomst van nieuwe woonvormen zoals de commune. Er was het feministische protest met de Dolle Mina’s, die vrije anticonceptie en het recht op abortus opeisten. Er was het protest tegen het imperialisme zoals de oorlog in Vietnam. En in ons land was er de strijd om Leuven Vlaams: de splitsing van de Leuvense Universiteit en de verwijdering van Franstalige studenten en professoren.

(Klik op de foto's voor meer informatie)

een project van


logo
×
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯
❮ ❯

<h1>Pompidou-Chirac</h1>27 mei 1968 - De Franse premier Georges Pompidou en minister van Werk Jacques Chirac onderhandelen met de voorzitter van de communistische vakbond CGT Georges Séguy. Ze bereiken samen met de werkgevers een akkoord met verregaande toegevingen, maar de basis zal het verwerpen en de stakingen gaan voort.
<h1>Nieuwe woonvormen</h1>Bewoners van de Morning Star Commune, in een wijk van San Francisco, Californië. De commune was opgericht door bassist Lou Gottlieb van het folktrio The Limeliters. Iedereen die dat wilde kon toetreden tot deze nieuwe woonvorm. De commune zou bestaan van 1967 tot ze vanwege juridische problemen moest opgedoekt worden in 1973.
<h1>Daniël Cohn-Bendit</h1>Daniël Cohn-Bendit (1945) was als linkse activist een van de aanstichters van de Parijse studentenopstand van mei ’68. Als Duitser werd hem later de toegang tot Frankrijk ontzegd. In Frankfurt was 'Rode Danny' actief in de linkse, de anarchistische en de milieubeweging. Van 1994 tot 2014 was hij Europarlementslid voor de Groenen.<br> Op 13 mei 1968 leidt de linkse studentenleider een betoging en eist een nieuw “Verdrag van het Élysée” voor de 21e eeuw. (Het Verdrag van het Élysée was een samenwerkingsverdrag tussen Frankrijk en Duitsland uit 1963)
<h1>Protest in elke sector</h1>Het stakende ziekenhuispersoneel stapt op in een grote betoging in Parijs op 29 mei 1968. Tot de staking was opgeroepen door de communistische vakbond CGT.
<h1>Jean-Paul Sartre</h1>De Franse filosoof, marxist en existentialist Jean-Paul Sartre. Was actief betrokken bij de protestbeweging van mei ’68 en werd die zomer gearresteerd wegens burgerlijke ongehoorzaamheid. President De Gaulle zorgde voor zijn vrijlating met de gevleugelde woorden 'On n’arrête pas Voltaire'.
<h1>Uitgebrande wagens na protest</h1>In de nacht van 24 op 25 mei 1968 zijn in Parijs bij gewelddadige onlusten auto’s in brand gestoken in het Quartier Latin.
<h1>Sorbonne terug open</h1>Op 11 mei 1968 kondigt premier Georges Pompidou na zware onlusten in Parijs op tv aan dat de politie de Sorbonne zal verlaten en de universiteit opnieuw open gaat, en dat 12 gevangengenomen studenten vrijgelaten zullen worden. Daarmee gaat hij in op de eisen van de onderwijsvakbond en studentenvereniging.
<h1>Dave Dee, Dozy, Beaky, Mick & Tich</h1>De Britse popgroep Dave Dee , Dozy , Beaky , Mick and Tich. Londen, 3 mei 1966. Hun bekendste hit was 'The legend of Xanadu', in 1968 een nummer 1-hit in het Verenigd Koninkrijk.
<h1>Fashion generation</h1>In het begin van de jaren 60 droegen vrouwen doorgaans rokken tot onder de knie. Maar medio jaren ’60 werd de minirok geboren. In amper twee jaar tijd verkortte die van ongeveer 5 centimeter boven de knie tot 10 centimeter daarboven. Rond 1966 waren de rokjes op hun kortst. Op de foto zien we een gepensioneerde die met opgerolde broekspijpen zit te zonnen. Met enige bewondering bekijkt hij twee jongedames in minirok, Nice, 13 juli 1969.
<h1>Anticonceptie</h1>Seksuele emancipatie en de vrije liefde: ook dat hoorde bij de protestbeweging van de jaren zestig: 'Deze verpakking of de inhoud niet op openbare plaatsen achterlaten, want dat kan aanstoot geven. Brits fabricaat – Latex Rubber – Weerstaat alle klimaten.'
<h1>Woodstock</h1>Het publiek op het muziekfestival Woodstock, 15 tot 18 augustus 1969 in de Amerikaanse plaats Bethel (New York), op een weiland van 240 ha van melkveehouder Max Yasgur. Het festival had als motto '3 Days of Peace & Music'. Er kwamen totaal onverwacht meer dan 400.000 bezoekers op af.
<h1>Onrust Parijs</h1>Actievoerders vallen een politievoertuig aan op de Boulevard Saint-Germain in Parijs, 2 mei 1968.
<h1>Janis Joplin</h1>De Amerikaanse zangeres Janis Joplin, een van de publiekstrekkers op het Woodstock festival in augustus 1969 en een icoon van de flowerpower-beweging. Ze overleed in 1970 aan een overdosis drugs.
<h1>Charles de Gaulle</h1>Tv-interview van de Franse journalist Michel Droit van de krant « Le Figaro » met President Charles de Gaulle, 30 mei 1968. Eerder die dag was de president een paar uur volledig van de radar verdwenen. Hij legt uit dat hij dacht aan aftreden naar aanleiding van de protesten. De volgende dag roept hij nieuwe parlementsverkiezingen uit.
<h1>Joan Baez</h1>De Amerikaanse folkzangeres en anti-oorlogsactiviste Joan Baez geeft een benefietconcert op een anti-Vietnambetoging op Trafalgar Square in Londen, 29 mei 1965.
<h1>Patchouli</h1>De penetrante geur van patchouli-olie en -parfum was erg populair in de jaren 60-70. Patchouli werd in de flowerpowerperiode ook gebruikt om de geur van cannabis te verdoezelen. Het wordt nog vaak geassocieerd met de hippiecultuur.
<h1>Baas in eigen buik</h1>De feministische beweging 'Dolle Mina' valt in 1970 binnen op een gynaecologencongres in Utrecht en eist met de slogan'Baas in Eigen Buik' onder meer vrije anticonceptie en de legalisering van abortus.
<h1>Propaganda</h1>Affiche die oproept tot eenheid van linkse partijen, vakbonden en organisaties, 1 mei 1968.
<h1>Vakbondsbetoging</h1>Betoging op 29 mei in Parijs, georganiseerd door de communistische vakbond CGT. De manifestanten roepen op tot eenheid op links om sociale en democratische hervormingen door te voeren.
<h1>Vogue</h1>In de jaren 1960 kreeg ook het modemagazine Vogue een ander imago: het blad richtte zich plots meer op de hedendaagse mode en - gezien de tijdsgeest - kwam ook seksualiteit openlijker aan bod. In de modewereld zijn Twiggy, Brigitte Bardot, Jane Fonda, Veruschka, Jane Birkin en Marianne Faithfull in die periode de voornaamste iconen die de revolutie belichamen.
<h1>Vidal Sassoon</h1>De Britse kapper Vidal Sasoon werd in de jaren zestig bekend als de man die het bobkapsel opnieuw lanceerde. Zijn idee vond navolging bij acteurs en in de media.
<h1>Yippies</h1>Het varkentje Pigasus werd zogenaamd genomineerd als presidentskandidaat in de Verenigde Staten door de Youth International Party op 23 augustus 1968, net voor de Democratische Conventie in Chicago. De partij, waarvan de leden 'Yippies' genoemd werden, was een anti-establishment en predikte de revolutie en de 'tegencultuur'. Ze kwam voort uit de protestbeweging tegen de Vietnam-oorlog.
<h1>Puinhoop</h1>Gewone Parijzenaars die hun boodschappen willen doen zien zich genoodzaakt over de opgeworpen barricaden te klimmen om bij de bakker of de kruidenier te geraken.
<h1>Naaktlopen</h1>De seksuele revolutie doet ook het strenge taboe op naakt sneuvelen. Tijdens het muziekfestival Woodstock van 15 tot 18 augustus 1969 gaan deelnemers zich naakt ontspannen of wassen in een nabijgelegen riviertje. Er wordt ongegeneerd naakt gezonnebaad, en ook bij een hevige regenbui doen ze gewoon hun kleren uit om ze droog te houden. De niet-begrijpende oudere generaties zijn gechoqueerd door deze beelden.
<h1>Jongeren steen</h1>Een iconische foto die wereldwijd de kranten haalt: een student gooit in Parijs een losgewrikte kassei naar de politie tijdens de revolte van mei 68. Nadat de ordestrijdkrachten de universiteiten hebben gesloten en bezet staan 49.000 studenten op straat. Ze gaan de confrontatie aan met 20.000 politiemensen. De algemene verontwaardiging leidt tot een spontane algemene staking waaraan 10 miljoen werknemers over het hele land deelnemen, ook met hun eigen eisen voor meer loon, inspraak en betere arbeidsvoorwaarden.
<h1>'Het is verboden te verbieden'</h1>
<h1>Onder de kasseien, het strand</h1>
<h1>Paul Goossens</h1>In Leuven vermengt de strijd voor meer democratisering en tegen het autoritaire gezag zich met de taalstrijd. Vlaamse studenten roepen op om de Leuvense universiteit te splitsen en de Franstalige studenten uit Leuven te weren (“Walen buiten”). Linkse studentenleiders als KVHV-preses Paul Goossens en (links achter hem in beeld) Kris Merckx nemen het voortouw, maar zij houden zich meer bezig met democratisering dan met de vervlaamsing van de universiteit.
<h1>Studentenprotest in Leuven</h1>De rijkswacht houdt betogende studenten in bedwang op de Oude Markt in Leuven (19 januari 1968). De strijd tegen het autoritaire gezag aan de Katholieke Universiteit van Leuven uit zich ook in het protest van Vlaamse studenten tegen de aanwezigheid van Franstalige studenten en professoren. De Belgische bisschoppen negeren de Vlaamse eis om de Leuvense universiteit te splitsen en willen de Franstalige aanwezigheid juist versterken. De kwestie Leuven Vlaams lokt hevige protesten uit en veroorzaakt op 7 februari 1968 de val van de regering-Vanden Boeynants I.
<h1>Popart</h1>In de jaren ’60 komt er ook een nieuwe kunststijl op: Pop Art. De beweging zet zich af tegen abstracte en elitaire kunstvormen. Ze wil dichter bij het leven van de mensen aanleunen. Alledaagse en triviale zaken - zoals consumptiegoederen, reclame of stripverhalen - worden plots het onderwerp van heel wat kunstwerken. De Amerikaan Roy Lichtenstein was een van de belangrijkste kunstenaars binnen het genre.
<h1>Bikini</h1>De bikini werd eigenlijk in 1946 al ontworpen door de Fransman Louis Réard. Maar het tweedelige badpak werd in de beginjaren als onzedig bestempeld en verboden op veel stranden. Maar midden jaren zestig zorgden heel wat vrouwelijke filmsterren ervoor dat de bikini ook bij het grote publiek erg populair werd. Dit model showt een bikini in luipaardenhuid van Reissner in het openluchtbad van Nuremberg, 24 augustus 1967.